Boya sozlugu, boya hakkinda bilmeniz gerken hersey ve boya terimlerinin anlamlari..
Plastik veya recinenin ,dogal veya sentetik su icerisinde dispersiyonu; sentetik, emulsiyon polimerizasyonu ile yapilir. (Dikkat edilmesi gereken husus, polimerizasyondan sonra akrilik esasli boya su icerisinde dagilmis katidir, bu yuzden emulsiyon degildir. Boya endustrisinde akrilik esasli boya ve emulsiyon benzer kullanilir.)
Polivinil asetat veya akrilik recineler gibi sentetik baglayicilar ile yapilan su ile inceltilen boyalardir. Yagli boyalarin tersine,akrilik esasli boyalar cabuk kurur, duzgun akar ve su ile kolaylikla temizlenebilir. Yuksek performansli akrilik esasli boya boyalar %100 akrilik recine icerirler.
Baglayicisinin cogunlugunu akrilik recine olusturan su ile inceltilen boyalardir. Belirli ozellikler katmak veya maliyeti dusurmek icin boyaya katilan diger baglayicilar ise, stiren, epoksi ve polivinil asetat.
%100 Akrilik esasli Boya: Baglayici olarak sadece akrilik recine kullanilmis su ile inceltilen boyalardir. Genel olarak cok kaliteli akrilik esasli boyalar farkli bircok mimari kaplama icin kullanilir, %100 Akrilik esasli boyalar, super aderans, uzun sureli esneklik, nefes alabilirlik, alkali dayanimi, sertlik, ve parlaklik dayanimina sahiptirler.
| Aderans |
| Kuru film tabakasinin yuzey uzerinde kabarmadan, ince tabakalar halinde kalkmadan veya catlamadan durma kabiliyetidir. Aderans, boyanin belki de en onemli ozelligidir. Islak tutunma, islak kosullara ragmen kuru boya filminin yuzeye tutunma kabiliyeti, genellikle dis cephe boyalari icin onemlidir. |
| Â |
| Yuksek performansli akrilik esasli boya veya su bazli boyalarda kullanilan sentetik polimerdir. Boyanin baglayicisi gibi, akrilik recineler, kaplamanin kimyasallara dayanmasina ve isik hasligi nedeniyle renginin kalici olmasina olanak saglar. |
| Â |
| Renk ve parlaklik dayanimi, alkali ve oksidasyon dayanimi, sertlik, yapisma ve baglama saglamligi ve film omru gibi ozellikleri super olarak nitelendirilen ve kaplama formulleri arasinda seckin bir yeri olan recinelerdir. Genellikle, akrilik asit, metakrilik asit, akrilonitril ve bunlarin copolimerlerinin esterlerini iceren akrili asitlerin turevlerinin polimerizasyonu sonucu olusan recinelerdir. Akrilat recineler olarak da bilinirler. |
| Â |
| Akrilik Esasli Boya tarifleri asagida alternatifler halinde siralanmistir:Esas olarak aqua ortam icersinde polimerik maddenin sabit dispersiyonu. |
| Â |
| Her ne kadar, orta dereceli ekipmanlar ve marin enamellerde baglayici olarak kullanilsalar da iceride ve disarida ahsap boyalarinda bulunan recinelerdir. |
| Â |
| Esas olarak, kirec ile suyun karistirilmasi ile elde edilir. ic cephe dekorasyonu icin kullanilir. Yikamaya karsi dayanikli degildir. |
| Â |
| Baglayici, pigment parcalarini, duzgun boya filmi olusturmak uzere baglar ve ayni zamanda boyanin yuzeye yapismasini saglar. Baglayicinin cinsi ve miktari, boyanin performans ozelliklerinin yikanabilirlik,sertlik,yapisma ve renk dayanimi cogunu belirler. Kaliteli yuksek performansli akrilik esasli boyalarin uretiminde tercih edilen baglayici, akrilik polimerler gibi recinelerdir. |
| Â |
| Gunes isigina maruz kalma sonucu olusan renk kaybi. |
| Â |
| Boyanin maruz kaldigi yipratici cevre etkilerine,ozellikle kotu hava sartlari, karsi dayanma derecesi. Dayanikliligin iki etkisi vardir. Koruyucu ozellikleri yuzeyi bozulmaktan korur. Dekoratif ozellikleri etkileyici goruntusunun kalici olmasini saglar. |
| Â |
| Ook ince kati yapidaki partikullerin bir sivi madde icinde homojen sekilde dagilmasi islemidir. |
| Â |
| Boyanin, gorunumunde degisiklik olmadan veya zarar gormeden, genisleme ve daralma yetenegi. Sicaklik degisimleri genisleme ve daralmaya sebep olur. Ornegin sari cam tanecik boyutuna bagli olarak farkli oranlarda genisler. Elastikiyet dayanikliligin anahtaridir. Akrilik baglayicilar elastikiyetleriyle dikkat cekerler. |
| Â |
| Sivi yapidaki kimyasal maddenin bir emulgator yardimiyla baska sivi kimyasal madde icinde dagilmasi islemi. |
| Â |
| Ook dusuk viskoziteli bir sivinin, kati bir yuzeyin icine derinliklerine islemesi, girmesidir. Bu sayede kapiler bosluklar ve porlar dolabilir. Kendinden sonra gelebilecek uygulamaya iyi aderans olusturur ve yuzeyin mukavemetini arttirir. |
| Â |
| Genellikle yuksek parlaklikta ama dusuk parlaklik derecelerinde de olabilen; ornegin mat enameller, duzgun yuzey olusturma yetenegiyle karakterize edilmis son kat boyadir. |
| Â |
| Boyanin surekli kuru film tabakasi olusturma kabiliyeti. Bu proses, su veya solventlerin buharlasmasi ve baglayici parcalarinin birlesmesi sonucu olusur. Surekli kuru film suyu iter. |
| Â |
| Pigmentlerin bosluklarini doldurup genlestiren titanyum dioksitten daha ucuz iceriktir. Genlestirici pigmentsiz kullanilamaz. Yaygin kullanilan bazi genlestiriciler sunlardir: kaolen, kalsit ve silika. |
| Â |
| Pigment ve baglayicinin hacmi toplaminin,toplam hacme bolumu. Yuzde(%) olarak ifade edilir. Yuksek hacim katilari, daha kalin kuru film tabakasi, ileri ortuculuk ve yuksek dayaniklilik demektir. |
| Â |
| Yuksek basincla bir delikten, kuvvet uygulayarak boyanin atomizasyonu prosesi. Ozellikle boya onceden isitildiginda, solventlerin buharlasmasi ile yol almasinin efektidir. |
| Â |
| inceltici ve baglayici beraber, boyanin nakil vasitasini olustururlar. Su, akrilik esasli boya boyalarda kullanilan, boya kurudukca buharlasan, duzgun boya uygulamasina olanak saglayan incelticilerdir. Yagli boyalarin incelticileri ise turpentin veya alkol(ispirto)dur. |
| Â |
| Genellikle isi veya nemin sebep oldugu, boyanin uzerindeki oyuklar, kubbe seklindeki formulasyonlar. Solvent tamamen ucmadan once; yuzeyi kuruyan boya filminde solventin hapis olmasi sonucunda da olusabilir. |
| Â |
| Varligi, kimyasal reaksiyonun hizini arttirir. Bazi durumlarda katalizor, emilmeden ve yeniden olusmadan fonksiyon gosterir. Diger durumlarda ise reaksiyona hic girmemis gibi gozukur ve yuzey karakterlerinin yetkisiyle fonksiyon gosterir. Negatif katalizor ise (inhibitor) kimyasal reaksiyonu yavaslatir. |
| Â |
| Boyanin akmaya karsi direnci. Yuksek kivamli boya yavas akar; az kivamli boya cabuk akar. |
| Â |
| Nemli iklimlerde cok karsilasilan bir problem olan kufe sebep kimyasal. |
| Â |
| Boyanin, yuzeyi veya onceden uygulanan boyayi ve yuzeydeki lekeleri kapatma veya ortme kabiliyeti. Boyanin pigmenti ile ortuculuk saglanir. |
| Â |
| Duzgun yuvarlak, dogal veya sentetik, inorganik veya organik, cozunmeyen dagilmis parcalar (toz). Bu parcalar, boya sivisinin icinde dagilarak, boyaya renk vermenin yaninda, opaklik, katilik, dayaniklilik ve korozyona dayaniklilik gibi boyanin temel ozelliklerini de gelistirirler. Bu terim beyaz veya renkli pigmentler ile birlikte genlestiricilerde icerirdi. Pigment olan tozlar ve boyalar arasindaki fark genel olarak cozunurlugun temelinde incelenmektedir. Kullanim esnasinda, pigmentler, cozunme yen ve madde icerisinde dagilan, boyalar ise cozunebilir veya solusyon halinde bulunan malzemelerdir. |
| Â |
| Reaktif yapidaki cifte baglar iceren ayni veya farkli monomerlerin isi, isik veya katalizorler yardimiyla olusturduklari farkli yapilardaki kimyasal bilesikler islemidir. Eger bir polimer yapi yalniz bir cins monomerden olusmussa HOMOPOLiMER; iki, uc… gibi farkli cins monomerlerden olusmussa KOPOLiMER adi verilir. |
| Â |
| Vinil asetat ve bir katalizorun polimerizasyonu sonucu turetilen renksiz, termoplastik, suda cozunebilir, recinemsi yuksek polimerdir. Genellikle, dusuk kaliteli su-bazli kaplamalarda akrilik esasli boya baglayici olarak kullanilir. Bunun yaninda yapistiricilar, tekstil, empregnasyon alanlarinda da kullanilan bir recinedir. |
| Â |
| Pigment hacminin,kaplamadaki toplam ucucu olmayan maddelere(orn., pigment ve baglayici) orani. Bu oran genellikle yuzde (%) olarak ifade edilir. |
| Â |
| (1) Dogal veya sentetik seffaf ve eriyen urunlerin buyuk bir bolumune verilen ad. Farkli renklerde bulunabilirler. Yuksek molekul agirligina sahip sentetik recineler polimer olarak etki ederler. (2) Belirsiz veya cok buyuk molekul agirligi olan,strese maruz kaldiginda akiskanlik kazanan,yumusama ve erime araligi bulunan ve konkoidal kirilan kati,yari kati,sahte(psodomer) katilardir. (3) Genellikle bu terim kaplama ve plastiklerde temel materyal olan her hangi bir polimerin yerine kullanilir. |
| Â |
| Boyanin orijinal rengini koruma ve solmaya karsi dayanma yetenegidir. |
| Â |
| Isik veya sicakliga maruz kalan boyanin renginin acilmasi. |
| Â |
| Boyanin seritler veya yapraklar halinde yuzeyden ayrilmasi. Tabakalar halinde kalkmaya benzer olarak aderans kaybi sonucu olusur. |
| Â |
| Aderans veya elastikiyet kaybi sonucu boyanin parcalar halinde yuzeyden ayrilmasi. |
| Â |
| Boyanin, icinde pigmentin dagildigi sivi kismi. Baglayici ve tinerin birlesiminden olusur. |
| Â |
| Hava kosullarinin bozucu etkilerinin baglayici ortamini ayirarak sebep oldugu boya film yuzeyi uzerindeki kolay ufalanabilir toz olusumu. Boya filminin tebesiri, pigmentin secimi ve konsantrasyonundan etkilenebilir. Baglayici ortaminin secimi de etkili olabilir. |
| Â |
| Boyalar, plastikler ve kaucuklarda esas pigment olarak kullanilan, yuksek opaklikta, tebesirsiz acik beyaz renkte pigmenttir. Mineral ilmenit veya tabi titan dioksit madeni cevherinden elde edilir. |
| Â |
| Yuzey kaplamalarinin, tas, tugla, siva veya harc, uzerinde genellikle beyaz, cozunebilir tuzlarin birikerek kabuklanmasi. Nemin harc veya komsu cimentonun icinden sizan tuz veya serbest alkaliler bu probleme yol acarlar. |
| Â |
| Standard test sonuclari altinda buharlasan karbon bilesikleri. Esas olarak, su haric butun boya solventleri UOC dir. Hukumet, olasi cevre ve saglik etkilerine karsi, boyada bulunan ucucu organiklerin miktarini kisitlamayi belirleyebilir. |
| Â |
| Zarar vermeden kuru boya filmi yuzeyinden kirin kaldirilmasina olanak verecek yikama sekli isimizi kolaylastirir. |
| Â |
| Kaplamanin, firca izleri gozukmeksizin duzgun boya filmi olusturma kabiliyeti. Ook kaliteli akrilik esasli boya boyalarin super yayilma kabiliyeti vardir. |
Kaynak : betek.com.tr